Bắt nguồn từ một tích của Trung Quốc, ngày Tết Hàn thực ở Việt Nam không phải để tưởng nhớ Giới Tử Thôi, mà ngày Tết Hàn thực còn mang rất nhiều ý nghĩa:
- Tết Hàn thực (ngày 03/03 âm lịch hằng năm) là dịp để con cháu trong gia đình sum họp quây quần. Vì thế dù có đi đâu, dù có bận gì thì ngày này ai cũng cố gắng về thăm gia đình.
- Tết Hàn thực còn là dịp để người Việt tưởng nhớ đến công ơn của những anh hùng dân tộc, những người đã có công xây dựng, gìn giữ, bảo vệ đất nước.
- 3/3 âm lịch là khoảng thời gian cuối mùa xuân, đầu mùa hạ, thời tiết lúc này đã bắt đầu nóng lên. Để đánh dấu sự chuyển mình của vạn vật, người Việt thường làm những món bánh trôi, bánh chay để dâng lên tổ tiên, cúng lễ đất trời.
Những thứ không thể thiếu vào ngày Tết Hàn thực
1, Bánh trôi – bánh chay
“Hàn thực” nghĩa là đồ ăn lạnh, đúng theo nghĩa của nó, vào ngày Tết Hàn thực là ngày ăn đồ ăn lạnh. Vì vậy, vào ngày này món ăn không thể thiếu của các gia đình Việt là món bánh trôi, bánh chay. Đây là món ăn đặc trưng, mang hương vị thanh trong, tinh khiết của đất trời.


Bánh trôi – bánh chay đều được làm từ bột gạo nếp, được nặn thành hình các viên tròn nhỏ (bánh trôi) hoặc hình tròn dẹt (bánh chay), sau khi được luộc chín, bánh sẽ nổi lên trên mặt nước. Lúc này bánh sẽ được vớt ra đĩa, bát, trang trí thêm vừng, dừa cho đẹp mắt để thắp hương.
2, Đĩa hoa quả tươi
Ngoài bánh trôi – bánh chay, vào ngày Tết Hàn thực các gia đình nên chuẩn bị những loại hoa quả tươi để thắp hương lên ban thờ gia tiên, thể hiện lòng thành kính với ông bà tổ tiên.


3, Hương sạch
Hương (nhang) là đồ vật không thể thiếu mỗi khi cúng lễ của người Việt. Mỗi nén hương thơm được xem như là cầu nối tâm linh giữa thế giới hiện tại của con cháu đến với thế giới bên kia của ông bà. Vì vậy, mỗi lần thắp hương, con cháu thường gửi gắm những tâm nguyện về cuộc sống bình an, may mắn cho cả gia đình.

Ngày nay, vấn đề an toàn sức khỏe ngày càng được chú trọng thì việc chọn những nén hương sạch để thắp vừa đảm bảo an toàn cho sức khỏe chính gia đình, vừa thể hiện được tấm lòng thành kính với ông bà tổ tiên.
Những việc nên làm ngày Tết Hàn thực
Tết Hàn thực là một trong những ngày lễ quan trọng trong năm, bên cạnh những thứ không thể thiếu kể trên, các gia đình nên làm những điều sau để gặp nhiều may mắn, thuận lợi.
Đi tảo mộ
Tết Hàn thực là dịp con cháu quây quần, sum họp. Vì vậy, đến ngày này các gia đình thường cùng nhau đi tảo mộ, thăm viếng, sửa sang lại phần mộ của tổ tiên để thể hiện lòng thành kính, bày tỏ lòng biết ơn đến ông bà tổ tiên và những người đã khuất.
Làm mâm cơm cúng đầy đủ
Ngày Tết Hàn thực là dịp con cháu quây quần để cùng nhau chuẩn bị mâm cỗ dâng lên ông bà tổ tiên, chư vị thần linh. Đây được coi là nghi thức quan trọng, không thể thiếu để thể hiện lòng thành kính với bề trên cũng như cầu mong bình an, may mắn đến cho gia đình. Tùy điều kiện của từng gia đình làm chay hoặc làm mặn, không cần quá cầu kì nhưng lễ vật cơ bản không thể thiếu bao gồm: hoa tươi, trầu cau, bánh trôi – bánh chay, hương sạch…

Ăn mặc chỉnh tề khi thắp hương
Thắp hương là hành động thể hiện cái “tâm” với những người đã khuất, vì vậy việc ăn mặc chỉnh tề để bắt đầu lễ luôn được coi trọng. Không chỉ riêng ngày Tết Hàn thực, mà bất kì ngày lễ nào, trước khi thắp hương, cần phải chú ý đến trang phục, ăn mặc chỉnh tề để thể hiện được sự thành tâm của mình với bề trên.

Nên nói những điều hay
Trong ngày này, các gia đình không nên có những tranh chấp, cãi vã. Nếu có vấn đề tranh chấp xảy ra thì cũng nên nhường nhịn nhau. Bên cạnh đó, các gia đình cũng nên chú ý lời nói, không nên nói những lời xui xẻo, khiến cho không khí gia đình nặng nề. Đây là dịp các thành viên gia đình quây quần bên nhau, nên nhường nhịn nhau, chia sẻ cho nhau những niềm vui, bài học cuộc sống.

Tưởng nhớ công lao của những người đã khuất
Những thế hệ con cháu sinh sau thường ít được nghe về người đã khuất trong gia đình hay dòng họ mình. Chính vì vậy, tết Hàn Thực là dịp gia đình quây quần bên nhau để cha mẹ, ông bà có thể kể cho con cháu nghe về công ơn của những người đã khuất. Đó vừa là cách để ôn lại quá khứ, vừa dạy bảo con cháu phải "uống nước nhớ nguồn", biết ơn những người đã sinh thành, dưỡng dục cha mẹ, ông bà để có mình của ngày hôm nay.